20101229

Kompetencje Prezydenta RP

1. Prezydent RP jest najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. Prezydent wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.

2. Uczestniczy w procesie ustawodawczym przez:

  • pr. inicjatywy ustawodawczej,
  • obowiązek podpisania uchwalonej ustawy, o ile nie korzysta z pr. jej zaskarżenia do TK,
  • obowiązek zarządzenia opublikowania ustawy.

3. Może skrócić kadencję Sejmu i Senatu w przypadkach określonych w Konstytucji

4. Bierze udział w powoływaniu Rady Ministrów

5. jako reprezentant państwa w stos. zewnętrznych:

  • ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, o czym zawiadamia Sejm i Senat,
  • mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych,
  • przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych.

6. jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych RP.

W czasie pokoju sprawuje zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej. Prezydent mianuje Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów Sił Zbrojnych.

Na czas wojny Prezydent, na wniosek Premiera, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych. W tym samym trybie może on Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych odwołać.

Prezydent, na wniosek Ministra Obrony Narodowej, nadaje określone stopnie wojskowe.

W razie bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa Prezydent, na wniosek Premiera, zarządza powszechną lub częściową mobilizację i użycie Sił Zbrojnych do obrony RP.

Organem doradczym Prezydenta w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa jest Rada Bezpieczeństwa Narodowego

7. nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

8. nadaje ordery i odznaczenia.

9. stosuje pr. łaski.

10. może zwracać się z orędziem do Sejmu, do Senatu lub do Zgromadzenia Narodowego.

11. W sprawach szczególnej wagi Prezydent może zwołać Radę Gabinetową = Rada Ministrów obradująca pod przewodnictwem Prezydenta.  Radzie Gabinetowej nie przysługują kompetencje Rady Ministrów.

12. wydaje rozporządzenia i zarządzenia. Wydaje również postanowienia w zakresie realizacji pozostałych swoich kompetencji.

13. W przypadku stanu wojennego, jeżeli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, na wniosek Rady Ministrów Prezydent wydaje rozporządzenia z mocą ustawy, przy czym w bardzo wąskim zakresie (art. 234).

14. korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe. Co do zasady akty te wymagają dla swojej ważności podpisu Premiera, który przez podpisanie aktu ponosi odp. przed Sejmem (z licznymi wyjątkami).