NIK:
- jest naczelnym organem kontroli państwowej
- podlega Sejmowi.
- działa na zasadach kolegialności.
- Prezes NIK jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu na 6 lat (tylko 1 raz)
- organizację oraz tryb działania określa ustawa o NIK.
Zakres kontroli NIK:
- podmioty gospodarcze:
- legalność,
- rzetelność
- legalność,
- j.s.t. (zad. zlecone):
- legalność
- rzetelność
- gospodarność
- legalność
- jednostki państwowe:
- legalność,
- rzetelność
- gospodarność
- celowość
- legalność,
NIK przedkłada Sejmowi:
- coroczne sprawozdanie ze swojej działalności.
- analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej,
- opinię w przedmiocie absolutorium dla RM,
- informacje o wynikach kontroli, wnioski i wystąpienia, określone w ustawie.
Prezes NIK jest powoływany:
- przez Sejm za zgodą Senatu,
- na 6 lat,
- może być ponownie powołany tylko raz.
Prezes NIK nie może:
- zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej ani wykonywać innych zajęć zawodowych.
- należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu.
- Prezes NIK bez uprzedniej zgody Sejmu nie może być pociągnięty do odp. karnej ani pozbawiony wolności. Prezes NIK nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.